PEWNE JEST, ŻE:
- Wbrew polskiemu i międzynarodowemu prawu polski rząd wprowadził 27 marca 2025 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów czasowe i terytorialne zawieszenie przyjmowania wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej na terytorium RP (chodzi o udzielenie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, a nie „azylu” w rozumieniu prawa polskiego)
- Okres obowiązywania to 60 dni
- Ograniczeniem jest objęty obszar „na granicy” polsko-białoruskiej
UWAGA: ograniczenie NIE obejmuje całego terytorium Polski, NIE wpływa także na wnioski już złożone. - Straż Graniczna POWINNA przyjąć wniosek od:
a) osoby, która nie ukończyła 18 lat i nie ma opiekuna (od małoletniego bez opieki)
b) kobiety ciężarnej
c) osoby „wymagającej szczególnego traktowania”- zwłaszcza od osoby starszej lub w złym stanie zdrowia
d) obywatela państwa stosującego instrumentalizację (w obecnej sytuacji zapewne od obywateli Białorusi)ORAZ:
„osoby wobec której zachodzą okoliczności, które w ocenie organu Straży Granicznej jednoznacznie świadczą, że jest ona zagrożona rzeczywistym ryzykiem doznania poważnej krzywdy w państwie, z którego przybyła BEZPOŚREDNIO na terytorium Polski”
Wniosek nie zostanie przyjęty, jeżeli w ocenie Straży Granicznej osoba dopuściła się zachowania, w związku z którym konieczne byłoby użycie lub zastosowanie wobec niego środków przymusu bezpośredniego, użycie broni lub innego uzbrojenia bezpośrednio po tym, jak przekroczyła albo usiłowała przekroczyć granicę z użyciem przemocy i we współdziałaniu z innymi osobami.
NIE JEST PEWNE:
- jak daleko sięga obszar, który zostanie uznany za „na granicy” – ile kilometrów, czy obejmuje też placówki opieki medycznej po polskiej stronie w pobliżu granicy
- jaka jest procedura oceny przez Straż Graniczną spełnienia powinności przyjęcia wniosku mimo ograniczenia
- jakie są dokładne kryteria kwalifikacji jako osoba wymagającej szczególnego traktowania, natomiast inne przepisy obowiązującego prawa (a zwłaszcza art. 68 ust 1. ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP) zaliczają do tej grupy, poza wymienionymi powyżej także:
– osoby z niepełnosprawnością
– osoby samotnie wychowujące dziecko
– ofiary handlu ludźmi
– osoby obłożnie chore
– osoby z zaburzeniami psychicznymi
– osoby poddane torturom
– ofiary przemocy psychicznej, fizycznej, w tym seksualnej, a także ze względu na płeć, orientację seksualną i tożsamość płciową
- jak Straż Graniczna będzie oceniać rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy w państwie, z którego dana osoba przybywa, a zwłaszcza czy nadal będzie ignorowana przemoc ze strony białoruskich służb
- co zrobić jeśli Straż Graniczna nie przyjmie wniosku od osoby, od której powinna przyjąć wniosek, aby skutecznie zapobiec jej wydaleniu z Polski na czas, a tym samym ocaleniu przed narażeniem jej zdrowia i życia.