Dziś rano, na spotkaniu zespołu eksperckiego wspierającego MEN we wdrażaniu programu “Szkoła dla wszystkich”, członkinie i członkowie zespołu zostali poinformowani przez wiceministrę Joannę Muchę, że rząd rezygnuje z realizacji tego programu, a sama wiceministra podaje się do dymisji. Po południu ministra Barbara Nowacka ogłosiła w mediach społecznościowych, że “program musiał być pilnie poprawiony” i wkrótce trafi na obrady Rady Ministrów. Zakres poprawek pozostaje dla nas nieznany, mimo że od samego początku angażujemy się w prace zespołu. Głęboko niepokoi nas wydźwięk obu komunikatów.
“Szkoła dla wszystkich” to program, na który Ministerstwo Edukacji Narodowej posiada środki – ponad 500 mln zł ze środków UE. Z programu finansowana ma być przede wszystkim praca asystentek i asystentów międzykulturowych w szkołach.
Asystentki i asystenci międzykulturowi pełnią w szkołach niezwykle istotną rolę. Wspierają uczniów z doświadczeniem migracyjnym – w największej liczbie, dzieci z Ukrainy – w codziennym funkcjonowaniu w polskim systemie edukacji. Pomagają w komunikacji z nauczycielami i rówieśnikami, wyjaśniają zasady obowiązujące w szkole, wspierają proces adaptacji oraz budowania poczucia bezpieczeństwa. Są także nieocenionym wsparciem dla rodziców, którzy często nie znają języka polskiego ani realiów funkcjonowania szkoły – ułatwiają im kontakt z placówką, zrozumienie bieżących spraw oraz aktywny udział w życiu szkolnej społeczności.
Dzięki ich pracy szkoły stają się bardziej otwarte, przygotowane na różnorodność i skuteczniejsze w działaniach integracyjnych. To realne, codzienne wsparcie, które wpływa na jakość edukacji i dobrostan wszystkich uczniów – nie do zastąpienia przez żadne doraźne rozwiązania.
W ciągu ostatniego półtora roku trwały przygotowania do rozpoczęcia realizacji programu na pełną skalę. Udało się m.in. wypracować dobre praktyki i narzędzia wspierające szkoły w działaniach integracyjnych, a zawód „asystenta międzykulturowego” został wpisany do ustawy Prawo oświatowe oraz do Klasyfikacji Zawodów i Specjalności (KZiS). Wzrosła też społeczna świadomość i zrozumienie znaczenia tej roli.
Zaniechanie dalszych prac nad programem oznaczałoby zmarnowanie wielu miesięcy pracy urzędników i urzędniczek MEN, osób reprezentujących szkoły i samorządy oraz osób reprezentujących organizacje społeczne. To wyrzucanie do kosza rozwiązania, które cieszy się szerokim poparciem różnych środowisk. To lekceważenie potrzeb dzieci cudzoziemskich uczących się w polskich szkołach i dzieci polskich, którym także służy szkoła włączająca, uważna na potrzeby wszystkich dzieci. Zaniechanie działań wspierających integrację dzieci to działanie niezwykle krótkowzroczne, bo to właśnie praca w szkole, od najmłodszych lat, daje szansę na pełne społeczne włączenie dzieci cudzoziemskich, które już za kilka lat będą dorosłymi mieszkańcami i mieszkankami Polski. Apelujemy o kontynuację dialogu oraz o utrzymanie działań, które są odpowiedzią na realne potrzeby szkół i społeczności lokalnych – i które mogą przynieść trwałą zmianę opartą na odpowiedzialności, partnerstwie i trosce o dobro wszystkich uczniów i uczennic.